Digitaal voortleven. Gewenst of voorkomen

Bezittingen kunnen verschillende waardes hebben. Emotionele waarde, zoals erfstukken, maar ook financiële waarde zoals een huis. Dat geldt ook voor digitale bezittingen. Denk daarbij aan foto’s en tekstdocumenten. Deze kunnen emotionele waarde hebben. Of denk aan online tegoeden en cryptomunten. Zij hebben financiële waarde. Als patiënten niet aan hun naasten vertellen dat die bezittingen er zijn, kunnen zij die bezittingen zomaar per ongeluk weggooien. Dat kunnen patiënten voorkomen door hun digitale nalatenschap te omschrijven en hun wensen hierover vast te leggen. Om er zeker van te zijn dat ongewenst verlies van digitale bezittingen wordt voorkomen, kunnen patiënten een executeur, erfgenaam of gevolmachtigde aanwijzen. Deze persoon kunnen zij verantwoordelijk maken voor de gewenste uitvoering van de digitale nalatenschap. Dit kunnen patiënten op een informele manier doen, bijvoorbeeld met een handgeschreven briefje met handtekeningen en datum, maar ook formeel, door dit vast te leggen bij een notaris.

In het verlengde van de vorige reden ligt deze reden. Want door je digitale nalatenschap vast te leggen, heb je als patiënt grip op je digitale voortbestaan. Als je niets regelt, gaan je nabestaanden voor jou beslissen wat er met je Facebook-account gebeurt. Of gaan ze foto’s delen met mensen die die foto’s normaal gesproken nooit zouden zien. Of ontstaat er ruzie over de vraag wie jouw e-mails mag inzien. Hoe de ‘digitale jij’ voortleeft op internet en hoe nabestaanden met jouw digitale bezittingen zullen omgaan, kunnen patiënten in de hand houden door hun wensen over de digitale nalatenschap vast te leggen.

Als iemand overlijdt, moeten nabestaanden binnen zes werkdagen een uitvaart organiseren. In die zes dagen moeten zij over heel veel zaken beslissingen nemen. Welke kist kiezen we? Welke rouwadvertentietekst kiezen we? Wie nodigen we uit voor de uitvaartdienst? Waar wordt die dienst gehouden? Hoe lang duurt die? Welke muziek spelen we af? Et cetera. In de weken na de uitvaartdienst zullen nabestaanden opnieuw overspoeld raken met vragen. Zoals: welke abonnementen moeten we opzeggen? Zijn er sportverenigingen waarvan we het lidmaatschap moeten opzeggen? Maar ook: wat doen we met zijn socialmedia-accounts? Wat doen we met alle foto’s die hij op zijn telefoon had opgeslagen? Voor dat deel van de vragen kunnen patiënten hun toekomstige nabestaanden ontzorgen, door hun wensen vast te leggen. Net zoals patiënten dat ook kunnen doen door hun uitvaartwensen te noteren en te delen. Of een wilsverklaring op te stellen, voor het geval ze wilsonbekwaam worden.

Tegenwoordig zijn we gewend om met Jan en alleman contact te hebben via e-mail, social media of andere digitale mogelijkheden zoals apps als Tinder of Wordfeud. Mensen kunnen soms vaker én intenser contact hebben met andere mensen die ze alleen via een digitale weg kennen dan met mensen die ze uit ‘het echte leven’ kennen. Maar als iemand opeens doodgaat, wie weet dan hoe die digitale contacten geïnformeerd kunnen worden over zijn dood? Wie kan ervoor zorgen dat die digitale vrienden en vriendinnen óók afscheid kunnen nemen van die overleden patiënt? Daar kan alleen de patiënt zélf voor zorgen. Door vast te leggen wie er uit zijn digitale netwerk bericht moet krijgen over zijn overlijden, en hoe zij te bereiken zijn.

De een zal het macaber vinden, de ander vindt het geweldig: er zijn mogelijkheden om in de toekomst – wanneer je dus dood bent – van je te laten horen. Er bestaat een aanbod van zogeheten digitale kluizen, waarin je bijvoorbeeld filmpjes of socialmediaposts kunt opslaan. Je geeft in die digitale kluis ook aan wanneer en naar wie een bepaald filmpje vanuit die kluis verstuurd moet worden. Bijvoorbeeld op de verjaardag van je vrouw. Of bij het trouwen van je dochter. Zo kunnen overleden mensen op memorabele momenten ergens ‘bij zijn’. Wil een patiënt gebruik maken van zo’n dienst? Dan moet hij dat bij leven regelen. Dit kan onderdeel zijn van zijn digitale nalatenschap. Kijk voor mogelijkheden op bijvoorbeeld mindlockers.​nl, theafternet.​com, lifeafterme.​com of speechopjeeigenu​itvaart.​nl.