Verstaan is zilver, begrijpen is goud… Goede communicatie, wat is het vaak lastig in de praktijk. Vanuit je eigen belevingswereld kijk je naar de wereld om je heen en begrijp je de ander soms niet.
Longarts Sander de Hosson publiceerde de afgelopen vier jaar online tientallen indringende verhalen over zijn ervaringen met zorg rondom het levenseinde. In maart verschijnt zijn verhalenbundel Slotcouplet.
In de voorbije jaren wisselden specialist ouderengeneeskunde Barend Kooistra en maatschappelijk werker Wim van de Graaf elkaar af in de rubriek ‘Uit het land’. Met ingang van dit nummer kent de rubriek een andere invulling en een andere naam.
In het Zweeds bestaat er een speciaal woord voor, voor het opruimen van spullen voordat je doodgaat: döstädning. Over de waarde en concrete invulling van döstädning schreef beeldend kunstenaar Margareta Magnusson een zinvol en vermakelijk boekje: Opruimen voor je doodgaat.
Van boven naar beneden en van links naar rechts: Mirjam Bloemsaat, Angelique to-Baert, Yvonne van der Steen, Huub Belderbos, Miranda Zegers, Carin v.d. Broek, Irma Broers, Annemarie den Dulk, Ursula van Hoof, Jantine de Kam, Rinske Boersma en Dominique de Lange.
Met het onlangs gelanceerde Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland, willen Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en Palliactief bijdragen aan een landelijk eenduidig beleid ter verbetering van de palliatieve zorg. Belangrijk is dat palliatieve zorg ondersteund wordt met passende financiering. Daarom is de huidige financiering van palliatieve zorg in kaart gebracht met als resultaat de Handreiking financiering palliatieve zorg 2018.
De huidige maatschappij is er meer en meer op gericht om mensen zo lang mogelijk in hun eigen vertrouwde omgeving te laten verblijven. Dat vraagt veel van mantelzorgers, soms zelfs teveel. Even een pas op de plaats, even wat lucht, kan soelaas bieden. Moeten er daarom nieuwe hospices bijkomen, speciaal voor respijtzorg? Pallium vroeg het drie deskundigen.
Verantwoording afleggen over kwaliteit van de palliatieve zorg is niet meer te vermijden, dit geldt voor alle betrokkenen bij palliatieve zorg. Toch wringt bij veel VPTZ-coördinatoren en vrijwilligers de schoen bij het combineren van de woorden verantwoording en vrijwilligers. Moet een vrijwillige gift aan vereisten voldoen?
Palliatieve zorg voor ernstig zieke mensen die dak- en thuisloos zijn, wordt vaak pas laat of helemaal niet geboden. Om dit te verbeteren, is in Amsterdam een samenwerking tussen hospice en maatschappelijke opvang opgezet. De auteurs hebben onderzocht of hier elders ook behoefte aan is.
Verpleegkundige Bart Cusveller – tevens filosoof en docent/onderzoeker Zorg & Zingeving aan de hogeschool VIAA in Zwolle – schreef met anderen het boek Het goede levenseinde in casussen. Hij onderzocht wat de verleende palliatieve zorg aan mensen met een ongeneeslijke ziekte tot ‘geslaagde’ palliatieve zorg maakte.
Artsen die in 2017 de Kaderopleiding Palliatieve Zorg volgden, schreven allen een kort verhaal over een palliatieve zorgervaring. Pallium publiceert een selectie daarvan. In dit nummer een bijdrage van Annemieke Talsma.
In eerste instantie lijkt er vooral een organisatorisch verschil te bestaan tussen de verschillende soorten hospices (low en high care). Wie wat verder kijkt, ziet echter duidelijke verschillen in visie op hospicezorg.
“Vergis je niet. Ook jij gaat dood. Alleen heeft mijn dood zich aangekondigd. Daarom zit ik nu in dit hospice.” Mijn gesprekspartner verbleef in een hospice en ik was daar in mijn studietijd vrijwilliger. Door gesprekken als deze leerde ik over communicatie met patiënten die ongeneeslijk ziek waren en voor wie het afscheid van het leven nabij was.
Deze rubriek wordt verzorgd door de redactie van E-pal, een via e-mail verspreid kwartaalblad met samenvattingen van artikelen uit diverse periodieken over palliatieve zorg. Het is bestemd voor artsen, verpleegkundigen en andere hulpverleners in de palliatieve zorg.
Specialist ouderengeneeskunde Rogier van Deijck promoveerde vorig jaar op het onderwerp palliatieve sedatie. Behalve hospice-arts in De Ark, in Roermond, is hij consulent palliatieve zorg, onder meer in het Transmuraal Palliatief Team van Noord-Limburg.
In of rondom hospices zijn vaak kunstwerken geplaatst. Wat voor kunst is dat en waarom is hiervoor gekozen? In de rubriek ‘In het Zicht’ laten we steeds zo’n kunstwerk zien, met een korte toelichting erbij.
