In dit eerste nummer van Pallium in 2022 kijken we vooruit naar nieuwere vormen van communicatie. Passende communicatie is een essentieel onderdeel van palliatieve zorg, waarin het in contact staan met naasten vanzelfsprekend zou moeten zijn. Het Zorgpad Stervensfase met nieuwe tools kan bijvoorbeeld bijdragen aan het optimaliseren van communicatie tussen professionals onderling, maar ook met naasten. Digitale communicatie speelt een steeds grotere rol in ons werkzame leven. Men is actief op sociale media zoals Facebook, LinkedIn en Instagram. Daarmee krijgt deze digitale communicatie ook een rol in levenseindezorg. Voelen wij ons als zorgprofessionals voldoende bekwaam en
uitgenodigd om ook aan deze media deel te nemen? En, wat levert het op?
Tevens blikken we in dit nummer van Pallium ook terug op COVID-19. Want het virus is onder ons en zal met wisselende intensiteit (voorlopig) nog wel aanwezig blijven.
Alle onzekerheden rondom COVID-19 vragen in combinatie met ons prachtige maar intense vak veel van ons als zorgverlener. Muziek maken of naar muziek luisteren kan dan broodnodige ontspanning bieden. Voor The Palliators, als team in beeld, geldt beide. Voor u als lezer hoop ik dat het lezen van Pallium u zowel inspiratie als ontspanning biedt.
In dit eerste nummer van Pallium in 2022 kijken we vooruit naar nieuwere vormen van communicatie. Passende communicatie is een essentieel onderdeel van palliatieve zorg, waarin het in contact staan met naasten vanzelfsprekend zou moeten zijn. Het Zorgpad Stervensfase met nieuwe tools kan bijvoorbeeld bijdragen aan het optimaliseren van communicatie tussen professionals onderling, maar ook met naasten.
Adviseur palliatieve zorg Cindy van den Berg- Verberkt won de Jaarprijs Palliatieve Zorg met het artikel Effect of Sustained-Release Morphine for Refractory Breathlessnessin Chronic Obstructive Pulmonary Disease on Health Status - A Randomized Clinical Trial, een onderdeel van haar proefschrift Chronic breathlessness in COPD, effects of low-dose oral morphine.
Eind vorig jaar ging de documentaire P.S. Loes in première. In de film volgt regisseur Ellen van Kempen de laatste weken van hospicebewoner Loes Sweenes. De vrouw gaat opmerkelijk berustend, blijmoedig en vol vertrouwen haar dood tegemoet.
Vijftien jaar lang interviews van het tv-programma De kist weet journalist Rob Bruntink om te toveren tot een pareltje met prachtige uitspraken en verhalen.
Wat gebeurt er als je professionals uit de palliatieve zorg, met uiteenlopende functies, leeftijden en muzikale achtergronden bij elkaar zet? Dan ontstaat er een heuse rockband, met een zorgvuldig gecreëerd imago, een eigen YouTube-kanaal en overal dansende en springende fans. Voor de bandleden staat het plezier van samen muziek maken altijd voorop.
Sinds 20 jaar maken veel zorgorganisaties gebruik van het Zorgpad Stervensfase. Prof. dr. Lia van Zuylen, internist-oncoloog in Amsterdam UMC en hoogleraar klinische palliatieve zorg, is vanaf het eerste uur betrokken bij de ontwikkeling van het zorgpad. Zij wil opnieuw een lans breken voor dit hulpmiddel.
De afgelopen twee jaar is de wereld collectief gegijzeld door één onderwerp: COVID-19. Pallium sprak drie professionals in de zorg en vroeg hen wat ze van het virus hebben geleerd. Welke invloed hebben de ervaringen met de zorg voor coronapatiënten op de palliatieve zorgverlening? En zijn er verbeterpunten?
Tijdens zijn palliatieve sedatie heeft mijn vader onvoldoende persoonlijke aandacht gekregen. Daardoor heeft hij nodeloos geleden. Het begon met een belofte van geen pijn. Maar toen kwam er wél pijn, en vertwijfeling, voor hem en voor mij.
Het artikel van Miriam Jansen over de laatste dag van haar vader1 vraagt om een reactie, vond de Pallium-redactie. "Ik vind het verdrietig om te lezen hoe zij het sterven van haar vader heeft ervaren. Tegelijk is deze ervaring leerzaam voor alle hulpverleners, betrokken bij stervenszorg", constateert specialist ouderengeneeskunde en redactielid Margot Verkuylen.
Huisartsen en verpleegkundigen in de eerstelijnszorg ervaren soms een moeizame samenwerking rondom de palliatieve zorg. Videocommunicatie kan ondersteuning bieden, maar wordt nog nauwelijks ingezet. Welke factoren liggen hieraan ten grondslag?
Deze rubriek wordt verzorgd door de redactie van E-pal, een via e-mail verspreid kwartaalblad met samenvattingen van artikelen uit diverse periodieken over palliatieve zorg. Het is bestemd voor artsen, verpleegkundigen en andere hulpverleners in de palliatieve zorg.
Psychiater Jacqueline Hovens van het Leids Universitair Medisch Centrum rondde vorig jaar de kaderopleiding Palliatieve zorg af. Behoorlijk uniek, want dat deed tot dusverre nog maar één andere psychiater. "Ik ga me inzetten voor een grotere bekendheid van palliatieve zorg onder psychiaters."
In of rondom hospices zijn vaak kunstwerken geplaatst. Wat voor kunst is dat en waarom is hiervoor gekozen? In de rubriek 'In het zicht' laten we steeds zo'n kunstwerk zien, met een toelichting erbij. Hospice en VPTZ Delft begeleidt en verzorgt mensen in de palliatieve fase, thuis of in het hospice. In 2017 ontving het hospice een bijzonder kunstwerk, of beter gezegd 19 kunstwerkjes. Coördinator Gabriëlla Rijerse ontdekt er steeds iets nieuws in.
