1500 mensen zo stil krijgen, dat je een speld kunt horen vallen. Dat kan Jaap Bressers. Ik was bij een lezing van hem waarin hij vertelde over zingeving in het leven, over zingeving in je werk en over hoe je met kleine dingen het verschil maakt. Op zijn 21ste liep hij een hoge dwarslaesie op bij een duikongeluk. Hij vertelde over zijn verblijf in het ziekenhuis en die ene verpleegkundige Carlos, die voor hem het verschil maakte. Tijdens zijn paniekaanvallen, legde Carlos een hand op zijn schouder, waar hij nog wel gevoel had, en zei ‘It’s okay’.
Internist-oncoloog prof. dr. An Reyners mag zich sinds begin 2016 de eerste hoogleraar Palliatieve Geneeskunde noemen.Binnen deze functie richt zij zich op de integrale benadering van palliatieve zorg door de medisch-technische zorg en de palliatieve zorg meer aan elkaar te koppelen. In mei hield zij haar oratie over dit thema.
De derde subsidieronde van het ZonMw-programma Palliantie, gericht op het verbeteren van palliatieve zorg, is begonnen. Tot begin mei konden partijen uit onderzoek, onderwijs en praktijk projectideeën insturen. Een geselecteerd deel ervan krijgt eind juni te horen dat de projectideeën kunnen worden uitgewerkt tot subsidieaanvragen. Deze aanvragen moeten uiterlijk 13 september ingestuurd worden.
Deze Belgisch-Nederlandse coproductie in de reeks Praktische huisartsengeneeskunde geeft een breed en actueel overzicht over de zorg bij kanker en de rol van de huisarts daarbij. Hoewel het best interessant is om enig inzicht te krijgen in hoe de zorg bij onze zuiderburen georganiseerd is, is het de vraag hoe relevant dat voor de doelgroep in Nederland is.
Iedereen kent de verhalen van eenzame mensen die maandenlang dood in huis liggen, zonder dat iemand er weet van heeft. Maar eenzaamheid is veel vaker aan de orde dan alleen in deze schrijnende verhalen. De stichting Eenzame Dood in Arnhem vraagt sinds 2014 aandacht voor dit thema én biedt hulp: een pool van dertig vrijwilligers zet zich in om mensen zonder netwerk in de palliatieve fase bij te staan.
Twaalf PaTz-groepen verspreid over het land doen mee aan een pilot met een digitaal palliatief zorgregister, de PaTz Portal. Door het gebruik van de PaTz-methodiek en -portal krijgen generalisten ondersteuning bij het verlenen van palliatieve zorg. Ook worden eventuele scholingsvragen heel direct zichtbaar. Verbeterpunten die uit de pilot naar voren komen, worden verwerkt in een versie die naar alle waarschijnlijkheid landelijk beschikbaar komt voor alle PaTz-groepen in Nederland.
Dit keer gaat het niet over de patiënt, of de zorg, of de behandeling. Nee, we gaan het over de dokter hebben. We proberen met z’n allen goeie dokters op te leiden. Kundige, communicatieve, wetenschappelijk gevormde, menselijke, betrokken, lieve, toegankelijke, betrouwbare, meelevende, gedisciplineerde, onafhankelijke, supergoeie dokters. Dokters die je voor jezelf wilt of aan wie je je zieke moeder durft toe te vertrouwen. Dokters die de stand van de wetenschap en de richtlijnen kennen en die uitblinken in het toepassen daarvan, op maat, voor elke patiënt weer net iets anders. Die niet alleen werken met de maagzweer op bed 7, maar die ook weten dat daar mevrouw De Vries ligt, die een half jaar geleden haar man heeft verloren.
Hebben inloophuizen voor mensen met kanker een plaats in regionale netwerken in Nederland? Zo ja, welke voordelen heeft dat? En zo nee, waarom is er (nog) niet voor zo’n samenwerking gekozen? In inloophuizen komen immers ook mensen die op korte of lange termijn palliatieve zorg nodig hebben. Pallium sprak hierover met drie deskundigen.
In twee delen staat specialist ouderengeneeskunde/hospice-arts Piet van Leeuwen stil bij de communicatie met (pre)terminale patiënten en hun naasten. Dit eerste deel gaat over het gesprek met degene die gaat sterven.
In Laurens Cadenza in Rotterdam komt het steeds vaker voor dat cliënten een euthanasiewens naar voren brengen. Wat gebeurt er met de cliënt en zijn omgeving als deze wens niet gehonoreerd wordt? In dit verhaal wordt van twee kanten belicht hoe het ging met een man die geen euthanasie kreeg, maar daar uiteindelijk toch vrede mee had, evenals zijn familie. De arts en de muziektherapeut (cursieve tekst) vertellen hun verhaal.
Metaforen zijn alom tegenwoordig in de palliatieve zorg. Dit artikel maakt zorgverleners (nog meer) bewust van metaforen in hun dagelijks werk. Het geeft handvatten voor communicatie, zoals vragen die zorgverleners aan patiënten kunnen stellen. Tevens biedt het mogelijkheden voor morele reflectie en helpt het om de retorische kracht van metaforen kritisch te benaderen.
Chronisch hartfalen is een ernstige ziekte met een slechte prognose, waarvan de incidentie in Nederland (door o.a. vergrijzing) de komende decennia zal blijven toenemen. Steeds vaker wordt daarvoor een linkerventrikelsteunhart (LVAD) geplaatst. Maar terminale zorg voor een patiënt met een LVAD vergt een andere benadering dan terminale palliatieve zorg bij eindstadium hartfalen zonder LVAD. Aan de hand van een casus uit onze praktijk willen wij dit in deze klinische les beschrijven.
Deze rubriek wordt verzorgd door de redactie van E-pal, een via e-mail verspreid kwartaalblad met samenvattingen van artikelen uit diverse periodieken over palliatieve zorg. Het is bestemd voor artsen, verpleegkundigen en andere hulpverleners in de palliatieve zorg.
Klinisch geriater Chantal de Weerd-Spaetgens is in de Westelijke Mijnstreek (Zuid-Limburg) betrokken bij het project ‘Gewenste zorg in de laatste levensfase’. Belangrijk onderdeel daarvan is het Transmuraal Zorgpad Palliatieve Zorg. Het ziekenhuis Zuyderland Medisch Centrum in Sittard-Geleen, waar De Weerd-Spaetgens werkt, is één van de deelnemende partijen in het project: “In de praktijk zorgt de proactieve blik die bij dit Zorgpad hoort ervoor dat patiënten méér dan eerst de zorg krijgen die bij hun wensen en behoeften past.”
In of rondom hospices zijn vaak kunstwerken geplaatst. Wat voor kunst is dat en waarom is hiervoor gekozen? In deze rubriek ‘In het Zicht’ laten we steeds zo’n kunstwerk zien, met een korte toelichting erbij.
